Panik Atak Hakkında 10 Soru , 10 Cevap

1. Panik atak geçiren herkes hasta mıdır?

Hayır. Sağlıklı insanların %35’i son bir yıl içinde bir kez atak geçirdiklerini ifade etmektedirler. Dolayısıyla her atak geçiren kişi hasta değildir. Bu arada şunu da belirtelim ki panik atak bir hastalık değildir. Panik atak, Anksiyete / Kaygı bozuklukları içinde pek çok rahatsızlıkta bulunan belirtiler grubudur. Örneğin Konya ilinde yaşayan ve bir hafta önce bir panik atak geçirmiş olan bir kişi için belirtilere bakarak bir tanı koymak çok erkendir. Hepimiz bu belirtileri gösterebilecek potansiyele sahibiz. Bu, hasta olduğumuz anlamına gelmez. 4. soruda belirtiler kısmında göreceğiz.

2. Peki neden pek çok kişi Panik atak hastasıyım diyor?

Aslında toplumda panik atak hastası olduğunu söyleyen pek çok kişi Panik Bozukluk dediğimiz bir rahatsızlığı tarif etmektedir. Fakat Panik atak kavramı o kadar çok kabul gördü ki uzmanlar bile artık bu kavramı kullanmak zorunda kalmaktadır. Ataklar aniden, birdenbire geliyorsa Panik bozukluktan bahsedilebilir.

3. Panik bozukluk dışında panik atak nasıl oluyor?

Örneğin, atakları tetikleyen bir sosyal durumsa, Sosyal fobi’den kaynaklanan bir panik ataktan bahsedilebilir. Ya da Panik atakları tetikleyen çeşitli durumlarsa; Özgül fobi’den kaynaklanan bir panik ataktan bahsedilebilir. Veya Panik atakları tetikleyen bir geriye dönüşse (Geçmişteki bir anı, olay) Travma sonrası stres bozukluğundan bahsedilebilir. Konya panik atak konusunda diğer iller gibi yoğun olarak psikolog ihtiyacı duyulan bir ilimizdir.

4. Panik Atak belirtileri nelerdir?

DSM 5 tanı ölçütlerine göre;

Dakikalar içinde doruğa ulaşan ve o sırada aşağıdaki belirtilerden dördünün (ya da daha çoğunun) ortaya çıktığı, birden yoğun bir korku ya da yoğun bir içsel sıkıntının bastırdığı bir durumdur:

Böyle bir durum, kişinin dingin ya da kaygılı olduğu bir durumda birden bastırabilir.

• Çarpıntı, kalbin küt küt atması ya da kalp hızının artması.
• Terleme
• Titreme ya da sarsılma.
• Soluğun daraldığı ya da boğuluyor gibi olma duyumu.
• Soluğun tıkandığı duyumu.
• Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma.
• Bulantı ya da karın ağrısı.
• Baş dönmesi, ayakta duramama, sersemlik ya da bayılacak gibi olma duyumu.
• Titreme, üşüme, ürperme ya da ateş basması duyumu.
• Uyuşmalar (duyumsuzluk ya da karıncalanma duyumları).
• Gerçekdışılık (“derealizasyon”, gerçekdışı olma duyumu) ya da ken­dine yabancılaşma (“depersonalizasyon”, kendinden kopma duyu­mu).
• Denetimini yitirme ya da “çıldırma” korkusu.
• Ölüm korkusu.

5. Panik ataklardan kurtulmak için ne yapmalıyız?

Öncelikle bir uzman desteği almanız gerekir. Fakat genellikle psikiyatrist tarafından verilen ilaçlar uygun dozunda ve zamanında kullanılmıyor. Yani kişi kendini iyi hissettiği zamanlarda ilaçlarını almıyor, fakat her ihtimale karşılık da ilaçlarını yanında taşıyor. Bazen verilen hapın yarısının ya da çeyreğinin kullanıldığına da şahit olmaktayız. Kimi zaman ilaçların dozunda ve zamanında kullanılması da tek başına yeterli olmamaktadır. Bazen kişi ilacını kullansa dahi yıllarca bu sıkıntıyı çekmektedir. Nedeni ise psikoterapi desteği almamasıdır. Panik bozuklukta İlaç + Terapi %70-90 oranında başarı sağlamaktadır.

6. Panik ataklar nedeniyle ölen var mı?

Panik atak nedeniyle ölen bir kişi bile bulunmamaktadır. Fakat atak geçirenlerin sık sık acil servislerine giriş yaptığı bilinmektedir. Ölüm korkusu da panik atak belirtilerindendir. Kişi atak geçirirken ölecekmiş gibi hissedebilmektedir.

7. Panik ataklar nedeniyle deliren var mı?

Panik ataklar nedeniyle ölen olmadığı gibi deliren bir kişi de olmamıştır. Delirme ya da kontrolünü yitirecekmiş gibi olma hissi de panik atağın belirtilerindendir. Özellikle depersonalizasyon ve derealizasyon belirtileri delirme korkusunun üstüne eklenince kişi daha da fazla korkmaktadır. Bunlar; kişinin kendini ve çevresini tuhaf şekilde algılaması şeklinde açıklanabilir. Algıdaki bu tuhaflıklar da işin içine girince delireceğim düşüncesi sanki gerçekleşecekmiş gibi bir düşünce ortaya çıkmaktadır.

8. Panik ataklar artarsa, ilerlerse tehlikeli bir boyuta atlar mı?

Atakların artması sadece kişiye yaşamında sıkıntı verir. Bunun haricinde ilerleyerek kişiyi daha ağır ruhsal sıkıntılara (Şizofreni vb.) sokma gibi bir durum söz konusu değildir.

9. Psikiyatriste mi gidelim, Psikoloğa mı?

Her ikisini de tavsiye ediyoruz. Psikiyatrist tanı koyma ve ilaç tedavisi konusunda size yardımcı olurken Psikolog ise size yaşadığınız sıkıntıyı aşmanız konusunda terapi desteği sağlamaktadır. Özellikle bazı terapi sistemleri bu konuda oldukça başarılıdır. Kimileri Panik Atak nedeniyle sadece psikiyatriste gitme yönünde bir eğilim göstermektedir ki bu durum sağlıklı bir tedavi için yeterli değildir. Mutlaka Psikiyatrist yanında Psikolog yardımı da süreci hızlandırma açısında önemlidir.

10. Panik atak yaşayanlara öneriniz ne olur?

Öncelikle şu bilinmelidir ki daha önce belirttiğimiz gibi Panik Atak bir hastalık değil belirtidir. Dolayısıyla bu belirtinin nedenlerini bilmek ve sıklığı, geliş zamanı, yaşamımızdaki işlev kayıpları konusunda bilinçli olmak son derece önemlidir. Bu atakları başlatan biz olduğumuz gibi durduracak kişi de biziz. Yangını göremiyoruz ama sürekli alarm halindeyiz. Ruhsal yapımızda bir şeylerin yolunda gitmediğinin alarmını veren bu belirtiler kümesine kulak verip yolunda gitmeyen şeyleri yoluna koymak konusunda profesyonel yardım almak son derece önemlidir. Bu konu hakkında psikolog arayanlara önerimiz zaman geçirmeden mutlaka yardım almalarıdır.

Hakan TOKGÖZ

Klinik Psikolog / KONYA

05511116504